De Europese Unie kreeg vorige week de Nobelprijs voor de Vrede. Daarop volgden heel wat gemengde reacties. Moeten we nu eigenlijk blij zijn, of is wat cynisme hier op zijn plaats? Er valt immers wel wat voor te zeggen dat de staatshoofden die zich nu vol trots op de borst kloppen deze Nobelprijs eigenlijk het minst verdienen. Deze prijs is immers ten eerste een erkenning voor het Europese project en de politici die het hebben uitgezet in de afgelopen zestig jaar. Het resultaat was vrede op een continent dat vele malen door oorlog verscheurd was.
(Or does he)
Vandaag is ons Europa echter gedomineerd door een diepe financiële en sociale crisis, met taferelen die ons eerder aan oorlog dan aan vrede doen denken. De verzamelde lidstaten zijn niet in staat om deze crisis op een geloofwaardige manier aan te pakken. De oorzaak hiervan is dat elke lidstaat haar eigen electorale verantwoordelijkheid aan het thuisbastion heeft, en die daar ook moet verdedigen. Alle goede bedoelingen voor de toekomst van Europa ten spijt, wordt Angela Merkel nog steeds door de Duitse, en niet door de Europese kiezer verkozen. Het gevolg is dat de lidstaten niet verder komen dan het bedisselen van kortetermijnmaatregelen die steeds opnieuw tekortschieten. Telkens is het “too little, too late”. Gedwongen begrotingsdiscipline en besparingen op het nationale niveau gekoppeld aan schuldhulp bij de genade van enkele lidstaten, blijken onvoldoende om de crisis te overwinnen en het vertrouwen van de Europese burgers en de markten terug te winnen. Integendeel, het creëert sociale onrust die zich verspreidt over de Europese lidstaten en de door de Nobelprijs gelauwerde fundamenten van de Europese eenheid en solidariteit op losse schroeven zet.
Aandacht voor de fundamenten van de EU
Laat het duidelijk zijn:het Europese project is de Nobelprijs meer dan waard. De intergouvernementele aanpak van de crisis is dat niet. Jammer genoeg is juist deze aanpak de façade van de Unie geworden. We moeten daarom volop de aandacht vestigen op de fundamenten van het Europese project Ze roepen immers reeds lang om een hervorming. Op donderdag 18 oktober begint er weer een Europese top in Brussel. We hopen van harte dat er in de Nobelprijseuforie eindelijk concrete en gedurfde projecten gelanceerd worden.
Sta ons toe hier ons eigen project voor te stellen: Europese federalisten vragen aan de Europese Raad om tijdens hun bijeenkomsten in oktober en december 2012 de nodige plannen voor te bereiden tot het samenroepen van een Europese constituante die bestaat uit vertegenwoordigers van de burgers, de regeringen van de lidstaten en de Europese instellingen. Deze constituante dient een mandaat te krijgen om een federale Europese constitutie voor te bereiden die a) de plannen voor een bankenunie, een fiscale unie, en economische unie en een politieke unie samenbrengt; b) de Eurozone en de landen die hierin wensen mee te stappen voorziet van effectieve en democratisch verankerde structuren voor beleidsuitvoering en besluitvorming, met de middelen en instrumenten om de Europese economie opnieuw op gang te trekken; c) de mogelijkheid voorziet voor een Europa van twee snelheden, zodat er lossere integratie mogelijk is voor landen die niet willen toetreden tot de Eurozone.
Federale fundamenten
De Europese Unie heeft dringend nood aan een stevige politieke onderbouw voor de monetaire unie, aan een echte fiscale en economische unie, en aan een antwoord op de alsmaar dringendere hervormingsvraagstukken over democratisch legitiem en tegelijkertijd doelgericht beleid. Tegelijkertijd vereist de globalisering van economie, financiën en ecologie globale beleidsinstrumenten, die op hun beurt geglobaliseerde democratie nodig hebben.
We hebben met andere woorden federale fundamenten nodig voor een Europa dat de Nobelprijs écht waard is. Enkel op die manier kan de Europese politiek haar geloofwaardigheid terugwinnen. Enkel op basis van die fundamenten kan gebouwd worden aan solidariteit en aan een groots Europees project om groei te ondersteunen. Een federaal Europa is noodzakelijk om vrede, welvaart en democratie te vrijwaren in een realiteit waarin beleidsproblemen nationale grenzen overstijgen.
De kracht van verandering
Als de huidige staatshoofden zich op de borst willen kloppen voor deze Nobelprijs, laat hen dan tonen dat ze hem verdienen. De prijs is een bekroning van politieke moed uit het verleden. De Europese toekomst vereist dat onze staatshoofden opnieuw de moed tonen om nationale soevereiniteit verder te delen met een federaal en democratisch georganiseerd Europa. Het besef van de noodzaak begint in elk geval te groeien. Het is nu onze plicht als burgers om de noodzakelijke moed van onze ministers, parlementsleden en staatshoofden te eisen. Parlementsvoorzitter Martin Schulz verwoordde het treffend: “on a besoin de milliers des federateurs.”
Onze eigen Vlaamse en Belgische soevereiniteit delen met de Europese Unie is niet vanzelfsprekend. De Vlaming heeft zich dit weekend echter bekeerd tot het geloof in “de kracht van verandering”. We hopen dat die veranderingsdynamiek zich verderzet in het besef dat soevereiniteitsoverdracht noodzakelijk is, en steeds noodzakelijker wordt als we onze Europese welvaart, democratie en vrede in de toekomst willen veiligstellen.
Peter Oomsels
Voorzitter
Jonge Europese Federalisten België
